Duygusal Zekanın Çocuklarda Yaşam Becerileri Üzerindeki Etkisi
Duygular sağlık, öğrenme ve kişilerarası ilişkiler gibi insan yaşamının her alanını etkilemektedir. Kendi duygularını denetleyen, başkalarının duygularını tanıyıp etkin bir şekilde yanıt veren çocuklar ve gençler yaşamın her alanında diğerlerine göre daha başarılı olmaktadır. Bu çocuklar aileleriyle, öğretmenleriyle, akranlarıyla ilişkilerinde, eğitimde, sporda, toplumsal ilişkilerde ve grup çalışması gerektiren işlerde daha başarılıdır. Duygusal zeka becerileri gelişmiş olan çocukların daha başarılı ve mutlu bir yaşam sürerek, aile ve iş yaşamlarında başarılı birer yetişkin olabilmeleri mümkündür. Duygusal zeka becerileri güçlü olan çocuklar; ailede ve okulda yaşadıkları hayal kırıklıklarıyla daha etkili olarak başa çıkabilmektedir. Akranlarıyla daha az kavga etmekte, kendine ve başkalarına yönelik saldırgan davranışları daha az sergilemektedirler. Bu çocuklar diğerlerine göre daha sağlıklı, daha atılgan, daha dikkatli ve sosyal becerileri daha güçlüdür.
Duygusal Zekanın Çocuklarda Kişilerarası İlişkiler Üzerine Etkisi
Duygusal becerileri güçlü olan çocuklar, sosyal ilişkilerde, akranlarını anlamada ve ilişki kurmada daha başarılı olmaktadırlar. Bu çocuklar diğer çocuklarla ve yetişkinlerle kendi ihtiyaçlarından ve ilkelerinden ödün vermeden esnek ve saygılı bir iletişim içine girebilmektedirler. Doğru zamanlama ve iletişim becerilerinin yanı sıra, ihtiyaçları olduğunda paylaşma ve yardım alma konusunda da etkilidirler. Duygusal ve sosyal açıdan yetkin olan çocuklar, başkalarının sözlü mesajları kadar sözsüz mesajlarını da anlayabilmektedirler. Diğer yandan duygularını ifade edemeyen ya da paylaşamayan çocuklar kendilerini hayal kırıklığına uğramış hissetmektedirler. Bu çocuklar etraflarında olan biteni anlamakta güçlük çekmekte ve genellikle garip insanlar olarak görülmektedir.
Çocuklarda Sözsüz Mesajları Tanıma
İletişim sürecinde; akılcı zihin sözcükleri yani sözlü mesajları, duygusal zihin ise sözsüz mesajları kullanmaktadır. Heyecan, mutluluk, acı, öfke ve benzeri duygular genellikle yüz ifadeleriyle ya da beden diliyle ifade edilmekte ve anlaşılmaktadır
Çocuklarda Özfarkındalık
Çocukların duygusal tepkilerini kontrol etmede ilk adım onların öz-farkındalıklarını ( öz-bilinç) geliştirmelerine yardım etmektir. Öz- farkındalık kazanan çocuklar; iç dünyalarını gözlemleyerek hangi duyguyu ne zaman hissettiklerini, üzüntülerini ve duygusal patlamalarını tetikleyen olayları tanımlayıp, duygularını kontrol etmeyi öğrenirler.
Çocuklarda Öfke Kontrolü
Olumsuz duygulara kapıldıklarında dinleme, düşünme ve konuşma becerileri çocuklarda şiddetli biçimde zarar görmektedir. Öfkelendiğinde kısa bir ‘‘ mola vermek ’’ sonucu daha olumlu bir şekilde etkilemektedir.
Çocuklarda İletişim Becerileri
Çocuklar temel iletişim becerilerini doğrudan ya da dolaylı olarak anne- babadan öğrenmektedir. Çocuklarda bulunması gereken en önemli iletişim becerileri; çatışma çözme, empatik iletişim, aktif dinleme, sözsüz mesajları anlama, ben dili kullanarak mesaj gönderme, öfke kontrolü, başkalarının duygularını anlama ve grup ortamında işbirliği içinde çalışma gibi becerilerdir.
Çocuklarda Empatik Beceri
Yapılan araştırmalar; yüksek düzeyde empatik becerilere sahip öğrencilerin okullarda en popüler, en uyumlu, en yüksek performans gösteren öğrenciler olduğunu fakat bu öğrencilerin akademik zekalarının diğer öğrencilerden daha yüksek olmadığını göstermektedir.
Çocuklarda Dinleme Becerileri
Dinleme becerisi çocuklarda; empatik becerilerin gelişmesi, başka insanlardan bilgi alma, arkadaşlarıyla işbirliği geliştirebilme gibi yaşantılara alt yapı hazırlamaktadır.
Çocuklarda Çatışma Çözme
Çocuklar arasında yaşanan çatışmaların çözülmesi; karşılıklı saygı ilişkisi kurarak, benzerlik ve farklılıkları kabul etme becerisinin öğrenilmesine bağlıdır. Ne yazık ki yetişkinler de çoğunlukla çocuklar gibi tek bir doğru yol ya da yöntem olduğunu düşünerek, farklılıklar karşısında tolerans göstermemektedirler.
Programın Amacı Nedir?
Programın temeli aşağıda belirtilmiş olan 6 öğeden oluşmaktadır;
1.Duyguları tanımak: Öz farkındalık, bir duyguyu meydana gelirken bilmek ve tanımak. An ve an duyguları tanımak.
2.Duyguları yönetmek: Duyguları yönlendirmek, üzüntü ve stres gibi duygusal yaşantılar sonrasında hızlı bir şekilde toparlanma ve iyileşme becerisi.
3.Stres ile başetmek:Stres sırasında yaşadığı olumsuz duyguları fark edip yönetebilme becerisi geliştirmek.
4.Benlik kavramı:Sahip olduğu olumlu özellikleri fark etmek, başlkalarına karşı olumlu geri bildirim vermek-almak.
5.Empati:Sözsüz davranışları tanımak ve bunları değişik duygulara bağlı olarak drama yoluyla ifade etmek, başka insanlara duygusal yardım önerebilmek ve duyguları anlamak.
6: Sosyal beceri, başkalarının duygularını yönetme ve liderlik becerileri.
Grup üyelerinin, duygusal zekanın temel kavramlarını öğrenerek bunları yaşamlarında uygulamaya geçirmeleri ve duygusal yaşantılarının, duygusal zeka anlaşılarak yeniden düzenlemesine, bir grup yaşantısı yoluyla yardımcı olmaktır.
Bir cevap yazın